ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു, (14 നവംബർ 1889 - 27 മെയ് 1964) ഒരു ഇന്ത്യൻകൊളോണിയൽ വിരുദ്ധ ദേശീയവാദി, രാഷ്ട്രതന്ത്രജ്ഞൻ,മതേതര മാനവികവാദി,സോഷ്യൽ ഡെമോക്രാറ്റ്, ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ മധ്യത്തിൽ ഇന്ത്യയിലെ ഒരു കേന്ദ്ര വ്യക്തിത്വമായിരുന്ന എഴുത്തുകാരനായിരുന്നു.1930 കളിലും 1940 കളിലുംഇന്ത്യൻ ദേശീയ പ്രസ്ഥാനത്തിൻ്റെപ്രധാന നേതാവായിരുന്നു നെഹ്‌റു. 16 വർഷംഅദ്ദേഹം രാജ്യത്തിൻ്റെ ആദ്യപ്രധാനമന്ത്രിയായി ജനാധിപത്യം,മതേതരത്വം,ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക വിദ്യ എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു, ഒരു ആധുനിക രാഷ്ട്രമെന്ന നിലയിൽ ഇന്ത്യയുടെ ചാപല്യത്തെ ശക്തമായി സ്വാധീനിച്ചു. അന്താരാഷ്‌ട്ര കാര്യങ്ങളിൽ, ശീതയുദ്ധത്തിൻ്റെ രണ്ട് ബ്ലോക്കുകളിൽ നിന്ന് ഇന്ത്യയെ അദ്ദേഹംമാറ്റിനിർത്തി. പ്രശസ്തനായ ഒരു എഴുത്തുകാരൻ, ജയിലിൽ വെച്ച് എഴുതിയ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പുസ്തകങ്ങളായ ലെറ്റേഴ്സ് ഫ്രം എ ഫാദർ ടു ഹിസ് ഡോട്ടർ(1929),ഒരു ആത്മകഥ(1936),ദി ഡിസ്കവറി ഓഫ് ഇന്ത്യ(1946) എന്നിവ ലോകമെമ്പാടും പ്രശസ്തമാണ്.
പ്രമുഖ അഭിഭാഷകനും ഇന്ത്യൻ ദേശീയവാദിയുമായ മോത്തിലാൽ നെഹ്‌റുവിൻ്റെ മകൻ ,
ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു ഇംഗ്ലണ്ടിൽ- കേംബ്രിഡ്ജിലെ ഹാരോ സ്‌കൂളിലും ട്രിനിറ്റി
കോളേജിലും പഠിച്ചു, ഇൻറർ ടെമ്പിളിൽ നിയമത്തിൽ പരിശീലനം നേടി . അദ്ദേഹം ഒരു
ബാരിസ്റ്ററായി , ഇന്ത്യയിലേക്ക് മടങ്ങി, അലഹബാദ് ഹൈക്കോടതിയിൽ എൻറോൾ ചെയ്തു
, ക്രമേണ ദേശീയ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ താൽപ്പര്യം പ്രകടിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി, അത്
ഒടുവിൽ ഒരു മുഴുവൻ സമയ തൊഴിലായി മാറി. അദ്ദേഹം ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിൽ
ചേർന്നു , 1920-കളിൽ ഒരു പുരോഗമന വിഭാഗത്തിൻ്റെ നേതാവായി ഉയർന്നു, ഒടുവിൽ
കോൺഗ്രസിൻ്റെ നേതാവായി, നെഹ്‌റുവിനെ തൻ്റെ രാഷ്ട്രീയ അനന്തരാവകാശിയായി
നിശ്ചയിക്കേണ്ട മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ പിന്തുണ ലഭിച്ചു. 1929-ൽ കോൺഗ്രസ്
അധ്യക്ഷനായിരിക്കെ നെഹ്‌റു ബ്രിട്ടീഷ് രാജിൽ നിന്ന് സമ്പൂർണ്ണ
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് ആഹ്വാനം ചെയ്തു .
1930 കളിൽ നെഹ്‌റുവും
കോൺഗ്രസും ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ ആധിപത്യം സ്ഥാപിച്ചു. 1937 ലെ പ്രവിശ്യാ
തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നെഹ്‌റു മതേതര ദേശീയ രാഷ്ട്രം എന്ന ആശയം ഉയർത്തി ,
തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ തൂത്തുവാരാനും നിരവധി പ്രവിശ്യകളിൽ സർക്കാരുകൾ
രൂപീകരിക്കാനും കോൺഗ്രസിനെ അനുവദിച്ചു. 1939 സെപ്തംബറിൽ, തങ്ങളോട്
കൂടിയാലോചിക്കാതെ യുദ്ധത്തിൽ ചേരാനുള്ള വൈസ്രോയി ലോർഡ് ലിൻലിത്ഗോയുടെ
തീരുമാനത്തിൽ പ്രതിഷേധിച്ച് കോൺഗ്രസ് മന്ത്രിസഭകൾ രാജിവച്ചു. 1942 ഓഗസ്റ്റ്
8-ലെ അഖിലേന്ത്യാ കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റിയുടെ ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യ
പ്രമേയത്തെത്തുടർന്ന് മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് നേതാക്കളെ ജയിലിലടയ്ക്കുകയും
കുറച്ചുകാലം സംഘടന അടിച്ചമർത്തപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ഉടനടി സ്വാതന്ത്ര്യം
വേണമെന്ന ഗാന്ധിയുടെ ആഹ്വാനത്തിന് മനസ്സില്ലാമനസ്സോടെ ചെവികൊടുക്കുകയും
രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത് സഖ്യകക്ഷികളുടെ യുദ്ധശ്രമങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കാൻ
ആഗ്രഹിക്കുകയും ചെയ്ത നെഹ്‌റു , നീണ്ട ജയിൽവാസത്തിൽ നിന്ന് വളരെ മാറ്റം
വരുത്തിയ രാഷ്ട്രീയ ഭൂപ്രകൃതിയിലേക്കാണ് വന്നത്. മുഹമ്മദ് അലി ജിന്നയുടെ
കീഴിൽ മുസ്ലീം ലീഗ് ഇടക്കാലത്തു മുസ്ലീം രാഷ്ട്രീയത്തിൽ ആധിപത്യം
സ്ഥാപിച്ചു. 1946-ലെ പ്രവിശ്യാ തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കോൺഗ്രസ് തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ
വിജയിച്ചുവെങ്കിലും മുസ്ലീങ്ങൾക്കായി സംവരണം ചെയ്തിരുന്ന എല്ലാ സീറ്റുകളും
ലീഗ് നേടി, ഇത് ബ്രിട്ടീഷുകാർ വ്യാഖ്യാനിച്ചത് പാക്കിസ്ഥാൻ്റെ വ്യക്തമായ
ഉത്തരവായി. 1946 സെപ്റ്റംബറിൽ നെഹ്‌റു ഇന്ത്യയുടെ ഇടക്കാല
പ്രധാനമന്ത്രിയായി, 1946 ഒക്ടോബറിൽ ലീഗ് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സർക്കാരിൽ ചേർന്നു.
നെഹ്‌റുവിൻ്റെ നേതൃത്വത്തിൽ, ദേശീയ-സംസ്ഥാന തല രാഷ്ട്രീയത്തിൽ ആധിപത്യം
പുലർത്തുകയും 1951 , 1957 , 1962 തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ വിജയിക്കുകയും ചെയ്തു .
16 വർഷവും 286 ദിവസവും നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ
പ്രധാനമന്ത്രിപദം-ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയതാണ്- 1964-ൽ ഹൃദയാഘാതത്തെ
തുടർന്ന് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മരണത്തോടെ . "ആധുനിക ഇന്ത്യയുടെ ശില്പി" എന്ന്
വാഴ്ത്തപ്പെടുന്ന അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ജന്മദിനം ഇന്ത്യയിൽ ശിശുദിനമായി
ആഘോഷിക്കുന്നു.
